31 Temmuz 2019 Çarşamba

Girişimcinin Cevaplaması Gereken Sorular

E-tohum'da mentörlük yaparken birçok girişimcinin* işlerine özel soruları bırakın en temel soruları bile kendilerine cevaplamadıklarını gördüm ve bir liste oluşturmak istedim.

Girişimcilerin ihtiyacı olsun olmasın girişimlerine başlar başlamaz yatırımcılarla görüşmeler yapması fikirini sunması kesinlikle çok kritik.

Yatırımcı sadece size para kaynağı olmamakla beraber sizin için en önemli konulardan biri olan nakit ihtiyacını da çözecek en değerli kaynaktır. Yatırımcı görüşmeleri uzun süren bir süreç olduğu için eğer ilk baştan itibaren yatırım arayışına girmezseniz, çok geç olabilir.

Ancak daha da önemlisi bu ilk girişiminiz ise karşılaşacağınız birçok sorunu bilmemekle beraber cevaplamanız gereken soruları da bilmiyor oluşunuz. Karşınızdaki insana projenizi, iş fikrinizi anlatırken hatta onu ikna etmeye çalışırken size sorulan sorular girişimcilik sürecinizde belki en önemli tavsiyeler olacaktır. Elbette yatırımcı işinizi nasıl yapmanız gerektiğini size söylemeyecek ve direkt bir tavsiye vermek istemeyecektir ama anlamanız ümidi ile sizle deneyim paylaşacaktır.

Projeniz için yatırım arayışında olmasanız bile umarım girişim sürecinizde bu soruları kendinize cevaplarsınız. Yatırım arıyormuş gibi yaparak bile olası bir gereklilik anında bu konuda antrenmanlı olursunuz.


Ürün & Problem & Ürün Gerekliliği & Rekabet


Olması gerekenin aksine birçok girişim gerçekten bir soruna çözüm getirmiyor. Oysa girişimcilerin ilk cevap vermesi gereken sorular hangi soruna çözüm getirdikleri, kimin sorununa çözüm getirdikleri ve potansiyel müşterilerinin bunu bir sorun olarak görüp görmediğidir.


Girişimcilerin bunu yatırımcıya çok net anlatmaları gerekir. Potansiyel veya mevcut müşterilerden örnek verebilmelidir.
  1. Fikriniz veya ürününüz ne yapıyor?
  2. Fikriniz nasıl aklınıza geldi?
  3. Ürününüzün benzersiz özelliği nedir?
  4. Ürününüz hangi problemi çözüyor?
    1. Kimin problemini çözmeyi planlıyorsunuz?
    2. Bu kişiler problemi çözmek için ne yapıyorlar?
  5. Rakipleriniz kimler?
  6. Ürününüzün rakiplerinizden daha iyi yapacağı en önemli konu(lar), özellik(ler) nedir? 
  7. Neden diğer firmalar sizin gibi yapmıyor? veya Neden diğer firmalar bunu yapmıyor?
  8. Başka bir firmanın aynı işi sizin gibi yapması konusunda nasıl önlemleriniz var? Giriş bariyerleri neler?
  9. Neden başka birileri veya firma bunu daha önce yapmadı?

Motivasyon


Yapacağınız işi gerçekten seviyor olmanız gerekiyor ve yatırım arıyorsanız bunu karşınızdakilere de inandırmanız gerekiyor. Eğer yaptığınız işe inanıyor ve aynı zamanda severek yapıyorsanız yanlış bir iş modelini değiştirme fırsatınız olabilir. Aksi halde işler biraz kötü gitmeye başladığında alternatiflere işlere veya kariyer planına kayarsınız.

Steve Jobs videosunu mutlaka izleyin. https://www.youtube.com/watch?v=gxo2rGr7Yfg

"If you don't love it, if you're not having fun doing it, you don't really love it, you're going to give up." - Steve Jobs

Ayrıca girişimlerde birbirini tamamlayan! ortaklarınızla kurmanız çok doğal fakat karar verme süreçlerini en başta belirlemeniz gerekiyor. Bu konu da sizin ilerde ortaklar olarak motivasyonunuzu ciddi etkileyecektir.
  1. Alternatif kariyer seçenekleriniz nelerdir?
  2. Neden girişimcilik yolunu tercih ediyorsunuz?
  3. Neden bu fikri hayata geçirdiniz veya geçirmeyi planlıyorsunuz?
  4. Yaptığınız iş sizi nasıl ve neden mutlu eder?
  5. Şirket içinde karar alma süreçleri nasıl? Ortaklarınız veya ekip arkadaşlarınızla çeliştiğinizde karar almak için nasıl bir yol izlersiniz?

Ekip


  1. Ortaklar neden ve nasıl bir araya geldi?
  2. Ortakların ve ilk işe alınan kişilerin geçmiş başarıları (track record), deneyimleri ve yetenekleri neler?
  3. Ekibin projeye katabileceği değer nedir?
  4. Ekip arasındaki hisse dağılımı nedir? ve neden?

Pazar


  1. Pazarın büyüklüğü nedir?
  2. Pazar payından ne kadarını alabilirsiniz?
  3. Pazar payını ne kadar sürede yüzde kaçını almayı planlıyorsunuz?
  4. Pazar büyüklüğü ve rakiplerin satışları ve büyüme rakamlarına hangi kaynaktan ulaştınız?
  5. Şirketiniz neden büyüme potansiyeli var?
  6. Pazar büyüyor mu?

Gelir & Pazarlama


Eğer girişiminizin nasıl gelir elde edeceğini çok net olarak anlatamıyorsanız yatırımcılar size para vermezler.

  1. Şirketiniz nasıl para kazanacak?
  2. Pazar payından ne kadarını alabilirsiniz?
  3. Mevcut müşteriniz var mı?
  4. Bugüne kadar ne kadar satış yaptınız?
  5. Nasıl daha hızlı büyürdünüz?
  6. İşiniz büyürken aynı oranda çalışan sayınız artacak mı?
  7. Büyüme planınız nedir?
  8. Pazarlama stratejiniz nedir?

Yatırım


Girişimci için paradan daha da değerli olan akıllı paradır. Ama eğer bir yatırımcıyı ortak ediyorsanız sırf  bağlantıları veya şirketinize katacağı değer nedeni ile para istememezlik yapmamalısınız. Oranı ona göre belirlemeniz yeterli olacaktır ama o para konmalı.

Yatırımcı başarılı bir girişime yatırım yapmış olmayı sever ama onun için daha önemlisi yatırımı karşılığında ne kadar değer yaratacağıdır. Yatırımcı eğer yatırım işini profesyonel yapan biri veya şirket ise para kazanacağı garanti bir girişime yatırım yapmaz, daha riskli ama çok büyük olabilecek (disruptive) işlere fikirlere yatırım yaparlar.

  1. Neden yatırımcıya ihtiyacınız var?
  2. Ne kadar paraya ihtiyacınız var?
  3. Yatırımcıya şirketinizin yüzde kaçını vermeyi düşünüyorsunuz? Şirket değerlemeniz nedir?
  4. İstediğiniz para sizi ne kadar süre ayakta tutacak?
  5. Parayı nelere harcayacaksınız?
  6. Yatırımcıya parasını geri ne zaman ve nasıl vermeyi planlıyorsunuz?
  7. Yatırımcı size neden yatırım yapsın?
  8. Yatırım yapmayı düşünen başka birileri var mı?